Minnat oshi - malomat toshi.
Tadbirkor og'aynimizning sakson yoshdan oshgan otasi og'ir xastalanib, to'shakka mixlanib qoldi. Ikki-uch kishilashib uni ko'rgani bordik. Otaxon poliga cho'g'day gilam to'shalgan, derazalariga harir pardalar ilingan, shiftiga qimmatbaho qandil osilgan, naqshinkor servantga billur idishlar did bilan terilgan keng-bahavo xona to'ridagi yumshoq karavotda yotgan ekan. Ochig'i, uni ko'rib, ichimizdan zil ketdik. Bir vaqtlar gursillatib qadam tashlaydigan yag'rindor, bardam-baquvvat odam bir burdagina bo'lib qolibdi. Og'riqning zo'ridanmi, tez-tez ingrab qo'yadi, basma-basiga uzoq yo'taladi...
Shunga qaramay, sir boy bermadik, imkon qadar ko'nglini ko'tardik. "Ko'rinishingiz binoyidek, Xudo xohlasa, tez orada oyoqqa turib, hech narsa ko'rmagandek bo'lib ketasiz", dedik. O'z navbatida, otaxon ham bizning hol-ahvolimizni, ishimizni erinmay so'rab-surishtirdi.
- Yo'qlab kelganlaringiz, yaxshi tilaklaringiz uchun rahmat! - dedi keyin allanechuk tushkun kayfiyatda. - Faqat bu safar sog'lig'im o'nglanishiga ko'zim yetmayroq turibdi. Chamamda, ajal farishtasi allaqachon yo'lga chiqqan ko'rinadi. - U bir zum to'xtab, og'ir xo'rsindi. - Odamzodning fe'li qiziq, har qancha yashasa ham, baribir, hayotga to'ymaydi. O'lim sharpasi sezilsa, hayotning yaltiroqligini, umrning qaltiroqligini o'ylab, talvasaga tushib qoladi. Qarilik esa - qayg'u... Qolaversa, sakson, to'qson degani bir kun yo'qsan degani. Mana, men ham yotibman "Ey Xudo menga ham yana ozgina umr qo'shib ber!.. Omonatingni olar bo'lsang, jonimni qiynamay osongina ol!" deb...
- E, menga qarang, dada! - Qo'qqisdan baqabo'yin do'stimiz otaxonning gapini og'zidan oldi. - Nega hadeb duch kelganga hasrat qilaverasiz? - dedi do'mboq qo'lini paxsa qilib. - Sizga nima etishmayapti o'zi?.. Sakson ikkiga kirgan bo'lsangiz, nega o'limdan qo'rqasiz? Faqat bitta o'zingiz o'layotganday, muncha vahima qilasiz? Axir, bu narsa hammaning boshida bor, taqdirga tan berish ham kerak-da... Kutilmagan ta'na-dashnomdan hammamiz hang-mang bo'lib qoldik. Otaxon esa qattiq bezovtalandi. Ko'zlari alang-jalang bo'lib, bir bizga, bir o'g'liga javdirab boqdi.
- Jon bolam, - dedi so'ngra a'zo badani titrab-qaqshab, yalinchoq ohangda, - bu gapni oldin ham uch-to'rt bor aytuvding, boshqa aytma. Jon bor joyda qazo borligini o'zim ham yaxshi bilaman. Men o'zimga umr so'rasam, sendan emas, Xudodan so'rayapman. Sen bunaqa peshdahanlik qilma. Yomon gap ko'ngilga toshdek qattiq botadi-ya. Yo, nima, kasal boqish joningga tegdimi?.. - Jonimga tekkanida sizni do'xtirlarga qaratib, manavi sharoitlarni yaratib berarmidim? - Do'stimiz yana otasi so'zini bo'ldi, xumday boshi bilan xonadagi jihozlarga ishora qildi. - Ana, qarang, hamma narsa yetarli, yeganingiz oldingizda, yemaganingiz ortingizda, shunga qaramay, nuqul noliganingiz-noligan.
U sizga ortiqcha gap hayf deganday, jahl aralash qo'l siltadi-yu, tez-tez yurib xonadan chiqib ketdi. Otaxon bo'g'ziga nimadir tiqilganday bo'lib, gapirolmay qoldi. Ustiga-ustak, dardi xuruj qilib, ancha qiynadi. Uzoq yo'talib, tin olgach, uf tortib, ko'zlarini mahkam yumdi. Shu on mijjalari orasidan silqib chiqqan bir tomchi yosh derazadan mo'ralagan quyosh nurida yiltirab ketdi. Biz otaxonning qanday yupatishni bilolmay, uning atrofida lol qotib o'tirardik...
Ushbu hikoyadan xulosa chiqarish o'zingizdan Aziz oq-ayiq.net foydalanuvchilari.
Abdunabi Haydarov.
